El catálogo bibliográfico de Alfonso Chacón: la Bibliotheca
Resumo
Entre las numerosas obras del humanista Alfonso Chacón hallamos manuscritas, impresas y perdidas. Buena parte de la catalogación de la obra que dejó sin firma ha sido posible gracias a su obra Bibliotheca, un catálogo bibliográfico en el que trató de reunir por orden alfabético las obras y los autores desde la Antigüedad hasta 1583, además de incluir su “auto-bibliografía”. Nos detendremos en los principales datos de este trabajo y trataremos la importancia que tuvo para la difusión de las obras allí contenidas, así como los problemas para su publicación y sus distintas ediciones.
Downloads
Referências
Fuentes manuscritas
[Biblioteca Ambrosiana de Milán, Ambr. G. 309 (45) inf., ff. 63r.-83r.]. Chacón, A. et al. (s. f.), De lingua et habitu Italorum. Appunti ed excerpta da Cesare Baronio, Antonio Bosio, Alfonso Chacon, Francesco Petrarca, Gabriele Trifone, Giovanni Boccaccio, Jacopo Passavanti, Giuseppe Giusto Scaligero, Giovanni Della Casa e altri.
[Biblioteca Ambrosiana de Milán, Ambr. M 75 suss.]. Índice con título e indicación de un folio de la obra perdida de A. Chacón et al. (s. f.), Facultates cardinalium caeterorumque officialium sacrae Congregationis visitationis apostolicae a papa Alexandro 7. Concessae.
[Biblioteca Apostólica Vaticana, BAV. Chig. R II 62, ff. 360r.-361r.]. Chacón, A. (04/1581). Carta dirigida al cardenal Sirleto.
[Biblioteca Apostólica Vaticana, BAV. Vat. Lat. 5407, Vat. Lat. 5408 y Vat. Lat. 5409]. Chacón, A. (s. f.), Historica descriptio urbis Romae sub Pontificibus, et locorum 300 sacrorum quae en ea reperiuntur deque eorum origine et rebus in iis olim gestis insignioribus, et quae in eisdem uisuntur, commendatione dignissima y Tres álbumes vaticanos o De coemeteriis uetustis urbis Romae, intra quae SS. Martyrum et Christi confessorum corpora in primitiua ecclesia Sepeliebantur, et de ülorum uestigiis et minis nuper repertis [BAV. Vat. Lat. 5409].
[Biblioteca Oliveriana de Pésaro, Oliv. 429, f. 96r.-v.]. Chacón, A. (5/04/1585). Carta dirigida a Giovanni Battista Trionffo.
[Colegio de San Isidoro de los Irlandeses (Roma), Col. Is. 2/49]. Chacón, A. (1550-1599), Varia (historiae profanae, naturalis, etc.).
Fuentes impresas
Fuentes primarias
Alciato, A. (1531). Viri Clarissimi D. Andreae Alciati Iurisconsultiss. Mediol. Ad D. Chonradum Peutingerum Augustanum, Iurisconsultum Emblematum Liber. Ausburgo: Heinrich Steyner.
Altamura, A. (1677). Bibliothecae dominicanae ab admodum R.P.M. F. Ambrosio de Altamura, accuratis collectionibus, primo ab ordinis constitutione, usque ad annum 1600. productae hoc seculari apparatu incrementum, ac prosecutio... Roma: N. A. Tinassii.
Antonio, N. (1783-1788). Bibliotheca hispana nova, sive hispanorum scriptorum qui ab anno MD ad MDCLXXXIV floruere notitia. Madrid: I. de Ibarra.
Bale, J. (1557). Scriptorum illustrium Maioris Brytanniae, quam nunc Angliam & Scotiam vocant, catalogus. Basilea: J. Oporinus.
Chacón, A. (1576). Historia ceu uerissima a calumniis multorum uindicata, quae refert M. Vlpii Traiani Augusti animam precibus diui Gregorii pontificis Romani a tartareis cruciatibus ereptam. Roma: F. Zanettus y B. Tosius.
Chacón, A. (1576). Historia utriusque belli Dacici a Traino Caesare gesti, ex simulachris quae in columna eiusdem Romae uisuntur collecta. Roma: F. Zanettus y B. Tosius.
Chacón, A. (1600). Raccolta di varie devotioni divisa in quattro parti. Data in luce per Alfonso Ciaccone di Baeza, l’anno del giubileo MDC. Parte prima. Roma: S. Paulinus.
Chacón, A. (1601). Vitae et gesta summorum Pontificum a Christo Domino usque ad Clementem VIII, nec non S. R. E. Cardinalium cum eorumdem insignibus. Roma: S. Paulinus.
Chacón, A. (1697). Descrizione di Roma moderna formata nuovamente con le autorità del cardinal Baronio, Alfonso Ciaconio, D’Antonio Bosio, Ottavio Paciroli. E d’altre celebri Autori accennati nella lettera al Lettore. Roma: M. A. y P. V. Rossi.
Chacón, A. (1731). Bibliotheca libros et scriptores ferme cunctos, ab initio mundi ad annum 1583, ordine alphabetico complectens. París: F. D. Camusati.
Chacón, A. (1744). Bibliotheca libros et scriptores ferme cunctos, ab initio mundi ad annum 1583, ordine alphabetico complectens. Ámsterdam – Leipzig: Arkstée y Merkus.
Freymon, I. W. (1579). Elenchus omnium auctorum sive scriptorum, qui in iure tam civili quam canónico vel commentando ... claruerunt. Frankfurt.
Gesner, C. & Simler, I. (1574). Bibliotheca instituta et collecta primum a Conrado Gesnero, deinde in epitomen redacta et novorum librorum accessione locupletata. Zúrich.
Gesner, C. (1545). Bibliotheca universalis, sive Catalogus omnium Scriptorum locupletissimus, in tribus linguis, Latina, Græca, et Hebraica; extantium et non extantium, veterum et recentiorum in hunc usque diem, doctorum et indoctorum, publicatorum et in Bibliothecis latentium... Zúrich: Christophorum Foschouerum.
Fuentes secundarias
Caballero Venzalá, M. (1989). Diccionario bio-bibliográfico del Santo Reino de Jaén, t. III, nº 1-39, Jaén.
De Rossi, G. B. (1864). L’autografo del Ciacconio. Bullettino di archeologia cristiana, II, 88.
Gimeno Pascual, H. (2017). Alonso (o Alfonso) Chacón. Diccionario biográfico español, disponible en http://dbe.rah.es/biografias/18264/alonso-o-alfonso-chacon [Consulta: 10/01/24].
Gimeno Pascual, H. (2019). Alfonso Chacón: manuscritos y epigrafía hispana. In G. Baratta, A. Buonaparte, & J. Velaza (coords.). Cultura epigráfica y cultura literaria. Estudios en homenaje a Marc Mayer i Olivé (pp. 223-245) Bolonia.
Góngora, D. I. (1890). Historia del Colegio Mayor de Sto. Tomás de Sevilla, vol. II, Sevilla.
Grassi Fiorentino, S. (1980). Chacón, Alonso. Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 24, Roma, disponible en https://www.treccani.it/ [Consulta: 10/01/24].
Martène, E. & Durand, U. (1724). Veterum scriptorum historicorum, dogmatorum, moralium amplíssima collectio (vol. III). París: apud Montalant.
Matallanes, A. (1972). Chacón o Ciacconius, Alonso. In Diccionario de Historia Eclesiástica de España (vol. II, pp. 671-673). Madrid.
Oliva, N. (1831). Diccionario histórico o biografía universal (t. IV). Madrid.
Recio Veganzones, A. (2007). Alfonso Chacón, O. P., hacia una primera Roma Subterránea (1578-1599). In D. González Rincón (ed.), Doce calas en el Renacimiento y un epílogo (pp. 349-396). Jaén.
Sagredo, J. (1922). Bibliografía Dominicana de la Provincia Bética, 1515-1921. Almagro.
Tocino Fernández, Mª S. (2022). Aproximación a las fechas del nacimiento y la muerte del humanista Alfonso Chacón según los datos de las fuentes literarias, los archivos y las inscripciones. Revista eClassica, 7, 170-184. Disponible en http://www.tmp. letras.ulisboa.pt/eclassica-nova-serie/2824-
eclassica-7-2022%20(https://urldefense.com/v3/ [Consulta: 10/01/24].
Tormo, E. (1942). Charlas académicas: El padre Alfonso Chacón, el indiscutible iniciador de la arqueologia de la arte cristiana. Boletín de la Real Academia de la Historia. 111, 151-199.
Direitos de Autor (c) 2025 Ágora. Estudos Clássicos em Debate

Este trabalho está licenciado com uma Licença Creative Commons - Atribuição 4.0 Internacional.






