A perspectiva de Rodrigo de Castro sobre as características do sangue menstrual

  • António Maria Martins Melo Universidade Católica Portuguesa – CEFH
  • José Sílvio Fernandes Universidade da Madeira
  • Cristina Santos Pinheiro Universidade da Madeira e Centro de Estudos Clássicos da Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa
Palavras-chave: Rodrigo de Castro, história da medicina, história da ginecologia, menstruação.

Resumo

A discussão sobre as características do sangue menstrual é um tópico de relevo na obra ginecológica de Rodrigo de Castro. É objectivo deste artigo analisar os argumentos aí apresentados e explorar os pontos fundamentais da reflexão sobre o mênstruo no processo de construção da opinião pessoal do médico lusitano, que se mostra um leitor atento e crítico da tradição, sintetizando as perspectivas convencionais sobre este tema, de modo a elaborar um quadro conceptual de valorização do sangue menstrual.

Referências

ARISTÓTELES (2006), História dos Animais I. Trad. de M. F. Sousa e SILVA). Lisboa, INCM.
ARISTOTELES (2013), Aristote. De la Génération des animaux. Texte ét. et trad. par P. LOUIS). Paris, Les Belles Lettres.
CADDEN, J. (1993), Meanings of Sex Difference in the Middle Ages: Medicine, Science, and Culture. Cambridge University Press.
CARDOSO, M. D. (2018), Eliete – A vida normal. Lisboa, Tinta-da-China.
CASTRO, R. de (1596), Tractatus breuis de natura, et causis pestis, quae hoc anno MDXCVI Hamburgensem ciuitatem affligit. Hamburgo, Iacobus Lucius Junior.
CASTRO, R. de (1617), De uniuersa muliebrium morborum medicina nouo et antehac a nemine tentato ordine opus absoltissimum; et studiosus omnibus utile, medicis uero pernecessarium (Pars prima Theorica). Hamburgo, Johann Froben.
DEAN-JONES (1994), Women's Bodies in Classical Greek Science. Oxford University Press.
DILAGE (2018), Dictionarium Latinum Andrologiae, Gynecologiae et Embryologiae. Barcelona-Roma, Fédération Internationale des Instituts d’Études Médiévales.
FERNEL, J. (1567), De uniuersa medicina. Lutetiae Parisiorum, apud Andream Wechelum.
FORRESTER (2003), The "Physiologia" of Jean Fernel (1567) (Translated and annotated by John M. FORRESTER with an introduction by John HENRY and John M. FORRESTER). Philadelphia, American Philosophical Society.
JACQUART, D. & THOMASET, C. (1988), Sexuality and Medicine in the Middle Ages. Polity Press.
KING, H. (1998), Hippocrates' Woman: Reading the Female Body in Ancient Greece. London & New York, Routledge.
KING, H. (2013), The One-Sex Body on trial: The Classical and Early Modern Evidence. Farnham and Burlingnton, VT, Ashgate.
LLOYD, G. E. R. (1983), Science, Folklore and Ideology: Studies in the Life Sciences in Ancient Greece. Cambridge University Press.
MERCADO, L. (1597), De mulierum affectionibus: I. SPACH (1597), Gynaeciorum siue de mulierum tum communibus, tum grauidarum, parientium et puerperarum affectibus et morbis libri. Argentinae, sumptibus Lazari Zetzneri.
PINHEIRO, C. S. (2012), Orbae Matres. A dor da mãe pela perda de um filho na literatura latina. Lisboa, FCT/FCG.
PINHEIRO, C. S. (2016), “Dulcissimum (…) Molissimum et (…) Vtilissimum (Plin. Nat. 28.72): J. PINHEIRO & C. SOARES (coords.), Patrimónios Alimentares de Aquém e Além‐Mar. Coimbra/S. Paulo, IUC/Annablume, 371-383.
PLÍNIO-O-VELHO (1962), Pline l’Ancien. Histoire Naturelle (introduction, traduction et commentaire par A. ERNOUT). Paris, Les Belles Lettres.
POMATA, G. (2001), “Menstruating Men: Similarity and Difference of the Sexes in Early Modern Medicine”: V. FINUCCI & BROWNLEE, K. (eds.). Generation and Degeneration: Tropes of Reproduction in Literature and History from Antiquity to Early Modern Europe. Durham and London, Duke University Press, 109-152.
RICHLIN, A. (1997), “Pliny’s brassière”: J. P HALLETT & M. B. SKINNER (1997) (eds.), Roman Sexualities. Princeton, Princeton University Press.
SORANO DE ÉFESO (2003), Soranos d’Éphèse. Maladies des Femmes III (texte établi, traduit et commenté par P. BURGUIERE, D. GOUREVITCH & Y. MALINAS). Paris, Les Belles Lettres.
STOLBERG, Michael (2005), “Menstruation and Sexual Difference in Early Modern Medicinie”: SHALL, A. and HOWIE, Gillian, Menstruation. A Cultural History. New York, Palgrave Macmillan, 91-101.
THORNDYKE, Lynn (1955), “Unde versus”: Traditio 11 (1955) 163-193.
Publicado
2021-06-16