Ejercicios retóricos y aprehensión de la Reforma en los Progymnasmata Aphthoniana de J. Micraelius

  • Jesús Aléxis Moreno García Universidad de Las Palmas de Gran Canaria. Instituto Universitario de Análisis y Aplicaciones Textuales
Palavras-chave: Retórica;, Micraélio;, progymnasmata;, Reforma;, confutatio.

Resumo

Neste artigo, mostramos que Micraélio, teólogo e retórico, usa o seu manual para doutrinar seus alunos e para lhes fornecer ferramentas retóricas que lhes permitirão tornar-se defensoras da nova doutrina. Fiel aos princípios de reforma, ele usa a retórica a serviço das Sagradas Escrituras. Por outro lado, distancia-se de outros manuais de progy-mnasmata, porque não utiliza um exemplo desenvolvido, como Aftónio, mas apresenta apenas indicações que os alunos terão de seguir para elaborar a atividade proposta que será realizada não individualmente, mas em grupo.

Referências

ARCOS PEREIRA, T. (2015), “Los primeros niveles de la enseñanza de la retórica en Europa: los progymnasmata”: J. Mª MAESTRE MAESTRE et alii (coord.), Humanismo y pervivencia del Mundo Clásico. Homenaje al profesor Juan Gil Fernández. Madrid-Alcañiz, CSIC-Instituto de Estudios Humanís-ticos, vol. 3, 1163-1190.
AWIANOWICZ, B. B. (2007), “Progymnasmata in the theory and practice of the humanistic school from the late 15th to the mid-18th century”: Eos 94 (2007), 317-322.
AWIANOWICZ, B. B. (2011), “Die Progymnasmata-Sammlungen und der Glaubenskampf des 17. Jahrhunderts”: Welche Antike? Konkurrierende Rezeptionen des Altertums im Barock, hrsg. von U. Heinen. Wiesbaden (Harrassowitz Verlag), Bd. I, 477-489.
BAUER, S. (2006), The Censorship and Fortuna of Platina's 'Lives of the Popes' in the Sixteenth Century. Turnout, Brepols.
CHAPARRO, C. (1989), “Una parte del programa educativo del Humanismo: los ejercicios elementales de composición literaria”: Actas del Simposio Internacional IV Centenario de la publicación de la Minerva del Brocense: 1587 1987. Cáceres, Institución Cultural “El Brocense”, 119-128.
CHAPMAN, J. (1911), “Photinus”: The Catholic Encyclopedia vol. 12. New York, Robert Appleton Company [28-07-2019].
CLARK, D. L. (1952), “The rise and fall of Progymnasmata in Sixteenth and Seventeenth Century grammar schools”: Speech Monograph 19.4 (1952), 258-263.
CURBELO TAVÍO, Mª E. (2018), “¿Progymnasmata en la Rhetoricae artis progy-mnasmata de Thomas Blebel?”: Ágora. Estudos Clássicos em debate 20 (2018), 225-244.
Decretales Collectiones (1881), Decretales Gregorii P. IX. Liber Sextus Decretalium Bonifacii P. VIII… Aemilius Friedberg instruxit. Lipsiae, Ex officina Bernhardi Tauchnitz.
DENZINGER, H. (1963), El magisterio de la Iglesia. Barcelona, Herder.
GAWTHROP, R. – STRAUSS, G. (1984), “Protestantism and Literacy in Early Modern Germany”: Past and Present 104.1, 31-55.
GREEN, L. D. – MURPHY, J. J. (2006), Renaissance Rhetoric Short-Title Catalogue 1460-1700. Hants - Burlington, Ashgate Publishing Company, 2ª ed.
HAEMIG, M. J. – KOLB. R. (2008), “Preaching in Lutheran Pulpits in the Age of Confessionalization”: R. KOLB (ed.), Lutheran Ecclesiastical Culture. 1550 1675. Leiden‐Boston, Brill, 117‐158.
HARBART, B. (1596), Progymnasmata Aphthonii, sophistae Graece ut ab autore ipso conscripta sunt, cum uersione Latina et methodica explicatione atque illustratione praeceptorum idoneis et ab usu non remotis exemplis. Concinnata quondam priuatis discipulis et nunc publici iuris facta ac denuo recognita et locupletata. Lipsiae, impensis Iacobi Apelii bibliop.
KENNEDY, G. A. (2003), Progymnasmata. Greek Textbooks of Prose Composition and Rhetoric. Atlanta, Society of Biblical Literature.
KRAUS, M. (2009), “Exercises for text composition (exercitationes, progymnasmata)”: U. FIX, A. GARDT, J. KNAPE (eds.), Rhetorik und Stilistik / Rhetoric and Stylistics II. Berlin - Nueva York, De Gruyter, 1396-1405.
MARTÍN SÁNCHEZ, M.A. (2010), “Implicaciones educativas de la Reforma y Contrarreforma en la Europa del Renacimiento”: Cauriensia 5 (2010), 215 236.
MCCLINTOCK, J. – STRONG, J. (1876), “Micraelius”: Cyclopaedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature. New York, Harper & Brothers Publishers, vol. VI, 231 [28-07-2019].
MEISTER, F. (1894), “Trotzendorf”: Allgemeine Deutsche Biographie, 38, 661-667 [28-07-2019].
MELANCHTHON, PH. (1537), Elementorum rhetorices libri duo. Argentorati. [28/07/2019].
MORENO GARCÍA, A. (2019), “Mujer y ejercicios retóricos en los Progymnas-mata de J. Micraelio”: Euphrosyne 47, 389-402.
PÉREZ CUSTODIO, V. (2003), “Introducción” a Alfonso de Torres, Ejercicios de Retórica, Colección Palmyrenus. Alcañiz-Madrid, Instituto de Estudios Humanísticos - Laberinto - CSIC.
REDONDO MOYANO, E. (2007), “Nicolao de Mura, Progymnasmata”: G. LOPE-TEGUI SEMPERENA, M. MUÑOZ GARCÍA DE ITURROSPE, E. REDONDO MOYANO (eds.) (2007), Antología de textos sobre retórica (ss. IV-IX). [Bilbao], Universidad del País Vasco, Servicio Editorial, 73-148.
RODRÍGUEZ HERRERA, G. (2015), “Rhetorica, ancilla Theologiae: la edición de 1596 de la Commentatio de Burchardus Harbart a los Progymnasmata de Aftonio”: RELat 15 (2015), 141-155.
VON BÜLOW (1885), “Micraelius, Johann”: Allgemeine Deutsche Biographie, 21, S. 700-701 [28-07-2019].
Publicado
2020-03-28